Besin yükleme testi nedir?
Besinlere bağlı allerjilerin/reaksiyonların tanısında veya bu tanının dışlanması amacı ile uygulanan bir tanı testidir.
Kimlere, ne amaçla uygulanır?
Tıbbi öykü ve tanıya yönelik tetkiklerle besinlere bağlı allerji/reaksiyon düşünülen hastalarda, sorumlu gıda ya da gıdaları tespit ederek, tedaviye yön vermek amacıyla uygulanır.
Hazırlık aşamasında neler yapılır?
Test uygulanacak hastaya 5-7 gün öncesinde sorumlu olduğu düşünülen besinleri içermeyen bir diyet verilir. Besin yükleme testini etkileyecek ilaçlar, bildirilen süreler öncesinde kullanılmamalıdır (bu ilaçların isimleri ve testten ne kadar süre önce kullanılmaması gerektiğini sağlık görevlileri size bildirecektir). Başka nedenlerle kullanılan ilaçlar (bitkisel ürünler dahil) varsa, hekime eksiksiz olarak bildirilmelidir. Test günü tok olarak gelmeniz istenmektedir. Test günü önce muayeneniz yapılacak ve nabız, kan basıncı ölçümleriniz alınacaktır. Ayrıca nefes gücünüzü ölçen ve ‘spirometre’ adı verilen bir cihaz yardımı ile hava yollarınızın mevcut durumu değerlendirilecektir. Testte FEV1(tüm gücünüzle nefes verdiğinizde 1. Saniyede dışarı atılan hava) adı verilen ölçüm takip edilecektir. Bu değerdeki belli derecenin üzerinde düşmeler hava yollarınızın daraldığını gösterir. Eğer bu değeriniz test için yeterli görülür ve muayene bulgularınız normal ise teste başlanır.
Test nasıl, kim tarafından uygulanır?
Test edilecek besinler belli zaman aralıklarıyla küçük dozlardan başlayarak giderek artan dozlarda ağız yoluyla verilir. Bazı durumlarda daha objektif ve doğru sonuçlar elde etmek için test edilecek besinler, başka besinlerin için karıştırılarak verilebilir. Bu esnada bazı besinler plasebo olarak kullanılabilir. Test hastane ortamında doktor gözetiminde hemşire tarafından uygulanacaktır.
Test nasıl sonlandırılır?
İki durum söz konusudur: 1. Herhangi bir reaksiyon gözlenmeksizin en son aşamaya ulaşıldığında. 2. Herhangi aşamada beklenen belirtiler, alerjik reaksiyon ortaya çıktığında.
Test uygulaması için ne kadar zaman ihtiyaç vardır?
Besin yükleme testi her bir besin için en fazla 1 gün içinde tamamlanır. Ancak, test sonrasında, hekimin gerekli gördüğü durumlarda hasta belli bir süre klinikte gözlem altında tutulabilir. Test sonucu hastaya ertesi gün, en erken 24 saat sonra verilir. Bazı durumlarda bu sürenin uzatılması gerekebilir.
Test sırasında ortaya çıkabilecek reaksiyonlar nelerdir?
Hafif reaksiyonlar: Vücutta yaygın kızarıklık, kaşıntı ve kabarıklıklar (kurdeşen, dabaz) şeklinde ortaya çıkar. Sistemik reaksiyonları çoğu hafif reaksiyonlardır. Orta şiddette reaksiyonlar: Hafif reaksiyon bulguları ile birlikte gözlerde, burunda ve genizde kaşıntı, göz kapaklarında ve dudaklarda şişme, burun akıntısı, hapşırma, nefes darlığı, hırıltılı solunum, öksürük gibi bulgular vardır. Ağır reaksiyonlar: Yukarıda sayılan bulgularla birlikte kan basıncı (tansiyon) düşüklüğü ve şuur kaybı vardır. Çok nadir olarak hayatı tehdit eder nitelikte reaksiyonlar gelişebilir.
Hastaya özgü durumlar (varsa);
Testin hastaya sağlayacağı faydalar nelerdir ? Besin allerji/reaksiyonlarını tamamen ortadan kaldıran tedavi yöntemi mevcut değildir. Reaksiyonlarının tekrarlamasını önleyecek tek yaklaşım, sorumlu besinin saptanması ve diyetten tamamen çıkartılmasıdır. Testin pozitif olması durumunda sorumlu besin tespit edilmiş olacaktır.
Test uygulanmaz ise hastaya getireceği kayıplar nelerdir?
Bu test uygulanmaz ise tek tedavi seçeneği olan “sorumlu besinden uzak kalma” (eliminasyon) yöntemi uygulanamaz. Bu test sonucunda, gereksiz besin kısıtlamaları da önlenmiş olur.
Gerektiğinde tıbbi yardıma nasıl ulaşabilirim?
Mesai saatleri içerisinde İmmünoloji ve Allerji Polikliniğine başvurabilirsiniz. Mesai saatleri dışında acil servise başvurulması uygundur.
26 Ekim 2022