Göğüs Hastalıkları Kliniğimiz Uzmanlarımızdan Doç. Dr. Ebru Şengül Şeref Parlak Dünya Tüberküloz Günü nedeni ile bilgilendirmelerde bulundu.
Tüberküloz (TB), Mikobakterium tüberkülozis adlı basilin neden olduğu bir hastalıktır.
Tedavisi mümkün olan, korunulabilir bir hastalık olmasına rağmen tüm dünyada en yaygın ve ölümcül bulaşıcı hastalıklardan biri olmaya devam etmektedir. 1882 yılında Robert Koch tarafından keşfedilen tüberküloz basili 24 Mart tarihinde Berlin’de bir tıp kongresinde bildirilmiş ve o tarihten bu yana 24 Mart “Dünya Tüberküloz Günü” olarak anılmaktadır. Dünyada her yıl yaklaşık 9,6 milyon yeni hasta ortaya çıkmakta ve 1,5 milyon insan verem hastalığından yaşamını kaybetmektedir.
Tüberküloz, insandan insana hava yoluyla ile bulaşmaktadır. Tb genellikle akciğerleri etkiler, ancak beyin, böbrekler veya omurga gibi vücudun diğer kısımlarını da etkileyebilir. TB tedavi edilmediğinde ölümcül olabilen bir hastalıktır. Hastalığının genel belirtileri arasında öksürük, kanlı balgam, halsizlik, kilo kaybı, ateş, göğüs ağrısı ve gece terlemeleri yer alır. Vücudun diğer bölgelerindeki TB hastalığının belirtileri, etkilenen bölgeye bağlıdır. Akciğer veya gırtlak bölgesinde verem hastalığı olan bir kişi öksürdüğünde, hapşırdığında, konuştuğunda veya şarkı söylediğinde verem mikropları havaya karışır. Bu mikroplar ortama bağlı olarak birkaç saat havada kalabilirler ve bu havayı soluyan kişiler enfekte olabilir.
Tüberküloz tedavisi mümkün bir hastalıktır. Tedavinin etkili olabilmesi ve ilaç direnç gelişiminin önlenmesi için en az dört farklı ilaç birlikte kullanılmaktadır. Tedavi süresi en az altı aydır. Düzenli tedavi ile 2-3 hafta içerisinde bulaşıcılık sona erer. Tüberküloz hastalığı olan kişilerin ilacı bitirmeleri ve ilaçları aynen reçete edildiği şekilde almaları çok önemlidir. Bu ilaçların düzenli içilmesinin takibi için bir gözetmene ihtiyaç vardır. Hastanın her doz ilacını eğitim almış bir kişinin gözetiminde içmesine doğrudan gözetimli tedavi (DGT) denilir. Ülkemizde tüberküloz tedavisi, ilaçları, takibi ücretsiz olarak yapılmaktadır. İlaçların erken bırakılması ya da düzenli içilmemesi bu ilaçlara karşı direnç gelişimine neden olabilir. İlaçlara dirençli tüberkülozun tedavisi çok daha zor ve pahalıdır. Dirençli tüberküloz gelişen olgularda tedavisi süresi yaklaşık 2 yıldır.
Tüberküloz hastasının güneş alan bir odada bulunmasına özen gösterilmeli ve oda sık sık havalandırılmalıdır. Hastanın kullandığı çatal, bıçak, kaşık, bardak, tabak ve diğer eşyaları için normal temizlik işlemleri yeterlidir. Her verem hastasının mutlaka hastaneye yatırılması gerekli değildir. Genel durumu bozuk, yaygın hastalığı olan, kanlı balgam miktarı fazla, ek sağlık sorunları olan, ilaç yan etkisi gelişen ve tedaviye uyum sorunları yaşayan hastalar hastaneye yatırılarak tedavi edilebilir.
Ankara Şehir Hastanesinde tüberküloz basilinin balgam mikroskobik incelemesi ve balgam kültürü, PCR ile incelemesi yapılabilmektedir. Gerekli görülen hastalarda bronkoskopik inceleme ile örnek alınabilir ve bu örnek tüberküloz basili açısından incelenebilir. Akciğer dışı organ tüberkülozu için, hastaların semptomlarına göre değerlendirme yapılarak biyopsi örneklerinde tüberküloz basili gösterilerek tanı konulabilmektedir.