Telefonu icat eden Alexander Graham Bell, işitme kayıplı olan annesi, eşi ve aynı zamanda tüm işitme kayıplı bireylerin duyamadığı sesleri duymaları için pek çok çalışma yapmıştır. İskoçyalı ünlü bilim adamının işitme kayıplılar için yapmış olduğu çalışmalarından dolayı kendisinin doğum günü olan 3 Mart (1947) tarihi Dünya Kulak ve İşitme Sağlığı Günü olarak kutlanmaktadır.
İşitme, çevremizdeki sesleri algılama eylemi veya süreci olarak tanımlanmaktadır.
Dış ortamda bulunan ve ses olarak adlandırdığımız mekanik titreşimlerin dış kulak yolundan içeri girerek, iç kulağı uyarması ve oluşan elektriksel potansiyelin akustik sinir aracılığı ile işitsel kortekse taşınması sonucu ortaya çıkmaktadır.
İşitme kaybı ise; dış, orta ve iç kulaktaki bazı sorunlara bağlı olarak ses dalgalarının elektrik sinyallerine dönüşememesi ya da sinirsel uyarıların beyine iletilememesiyle sonuçlanan, normal işitme sürecindeki kesinti olarak tanımlanmaktadır.
İşitme kayıplı bireyler; işittiğini algılamada, iletişimde, dil ve konuşma gelişiminde, sosyal ortamlarda, eğitim sürecinde, meslek seçiminde problemler yaşamaktadırlar. İşitsel Rehabilitasyon bu problemlerin etkilerini hafifletmeyi hedefleyen bir sistemdir.
İşitme kaybının derecesi, çok hafif dereceden çok ileri dereceye kadar değişebilir. Ayrıca işitme kaybının iletim tipi işitme kaybı, sensörinöral tip işitme kaybı ve mikst tip işitme kaybı gibi çeşitli tipleri bulunmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü’nün hazırladığı rapora göre, 32 milyonu çocuk olmak üzere 360 milyondan fazla insan işitme kaybı ile yaşamaktadır. Türkiye’de bu sayı yaklaşık olarak 2,2 milyondur. Rapor insanlar yaşlandıkça riskin arttığını göstermektedir. 65 yaşını geçen her 3 kişiden biri duyma güçlüğü yaşamaktadır.
İşitme kaybına yol açan faktörlerin % 50′sinin önlenebilir olduğunu bilinmektedir. Önleyici tedbirler arasında çocukların yenidoğan döneminde işitme taramalarından geçmesi, kızamık, menenjit, kabakulak ve kızamıkçık aşılarını olması, özellikle ototoksik (iç kulağa zarar verici) özellikte ilaç kullanırken seçici davranılması, orta kulak iltihabı için etkin tedavilerin yapılması, aşırı gürültülü ortamlardan kaçınılması sayılabilir. İşitme kaybının teşhisi ne kadar erken yaşta sağlanırsa, tedavinin ve bireyin tüm gelişiminin o kadar sağlıklı olacağı unutulmamalıdır. Yani, işitme kaybında erken teşhis çok önemlidir. Özellikle ilk iki yaş, çocuğun konuşmasını geliştirebilmesi için en önemli dönemdir. Doğduktan sonra en geç 6 ay içinde işitme kaybı tanısı konan ve işitme cihazı uygulanıp, işitme ve konuşma eğitimi alan bebeklerin konuşma becerisi, normal işiten yaşıtlarına benzer düzeyde gelişebilir. Erken işitme kaybı tanısı konulup, erken eğitilen bebeklerin, lisan gelişimine paralel olarak zihinsel, sosyal ve ruhsal gelişimlerinin de olumlu etkilendiği unutulmamalıdır.
Bireylerin yaşamını olumsuz şekilde etkileyen işitme kaybının tanı, tedavi ve rehabilitasyonunda sürecin başarılı bir şekilde yürütülebilmesi için multidisipliner bir yaklaşım gerekmektedir. Bu yaklaşımda ekibin en önemli parçaları KBB Hekimleri, odyologlar ve odyometri teknikerleridir.
Ankara Şehir Hastanesi Genel Hastane Odyoloji Kliniğinde şu anda 4 odyolog, 1 eğitim odyoloğu, 8 odyometri teknikeri ile hizmet verilmektedir. Yenidoğan işitme taramalarının yürütülmesi ve işitme kaybı bulunan bebeklerin tanılanması ve cihazlanıp takip edilmesi, işitsel rehabilitasyon süreçlerinin desteklenmesi, bunun yanı sıra pediatrik ve erişkin grup olmak üzere tüm popülasyonda gerekli işitme ve denge değerlendirilmesiyle tanı, tedavi ve rehabilitasyon süreçlerinin yürütülmesi sağlanmaktadır. Odyoloji kliniğinde işitme değerlendirmesi pediatrik grupta ; VRA, BOA ve oyun odyometrisi ile, yetişkin grupta ise saf ses ve konuşma odyometrisi ile yapılmaktadır. Ayrıca immitansmetrik değerlendirme, ABR gibi elektrofizyolojik testler, OAE ve vestibüler değerlendirme testleri (VNG, VEMP, V-HİT) uygulanmaktadır. Denge problemi tanılanan bireylere vestibüler rehabilitasyon yaklaşımları uygulanmaktadır. İşitme kaybı tanısı alarak amplifikasyonu işitme cihazı veya koklear implant ile sağlanan bireylerin işitsel rehabilitasyon takip süreçleri yürütülmektedir.
02 Mart 2022