RİNİT NASIL BİR HASTALIKTIR?
Uzun süreli burun akıntısı, burun tıkanıklığı, burun ve damak kaşıntınız, hapşırık yakınmanız var ise rinitiniz var demektir. Rinit dünyada en sık görülen hastalıklardan biridir ve sıklıkla astım ile birliktelik gösterir. Hastanın yaşam kalitesini belirgin olarak bozar, bunun yanı sıra sinüzit, kulak problemleri, uyku bozukluğu ve çocuklarda öğrenme güçlüğü gibi durumlara neden olabilir. Astımlı hastalarda rinitin uygun tedavi edilmemesi astımın kötüleşmesine yol açar.
İki tip rinit mevcuttur:
Alerjik Rinit
‘Allerjen’ adı verilen ve solunum yolu ile alınan maddelere bağlı oluşur. Allerjenler yalnız duyarlı kişilerde şikayete yol açan, diğer kişiler için ise zararsız maddelerdir. Duyarlı kişilerin bağışıklık sistemi bu maddeleri farklı şekilde algılayıp, tepki verir ve rinit şikayetleri meydana gelir. Bu tepki sırasında sagılanan maddeler burunun içerisini döşeyen yapıyı (mukozayı) duyarlı hale getirdiğinden alerjik riniti olan kişilerde sigara, keskin koku, sıcaklık değişimi, nemli havada da rinit şikayetleri görülebilir.
Allerjenler dış ortamda karşılaştığımız ağaç, çayır, yabani ot polenleri veya mantarlar olabilir. Bu durumda şikayetler genellikle yalnız bahar aylarındadır ve bu durum saman nezlesi olarak adlandırılır. İç ortamda karşılaştığımız allerjenler ise ev tozu akarları (mite), hayvan tüyü, küf ve hamamböceği allerjenleridir. Bu durumda şikayetler mevsimsel özellik göstermez, yıl boyu devam eder.
Alerjik rinit yakınması olan hastaların alerji testlerinin yapılarak neye alerjik olduğunun tespit edilmesi önemlidir. Çünkü tedavide allerjenle temasın ortadan kaldırılması önemlidir. Alerjik rinit tedavisinde kullanılabilecek pek çok farklı grup burun spreyi ve alerji hapı bulunmaktadır. Bu tedaviler ile yanıt alınamayan hastalar özelleşmiş merkezlerde ‘alerji aşısı’ (immünoterapi) için değerlendirilebilir.
Alerjik Olmayan Rinit
Riniti olan üç hastadan binin alerjisi yoktur. Alerjik olmayan rinit genellikle erişkinlerde görülür ve şikayetler yıl boyu görülür. Koku, hava kirliliği, sigara gibi irrite edici maddeler şikayetleri ortaya çıkartabilir. Alerjik olmayan rinite neden olan mekanizmalar tam olarak anlaşılamamıştır, ancak burunda mikrobu olmayan bir iltihabın (inflamasyon ad verilir) olduğu bilinmektedir. İleri formlarında sinüzit ve polip gelişebilir. Bu durumda hastaların burun tıkanıklığı artar ve koku alma duyusunda bozulma olabilir.
Bu hasta grubunun tedavisinde yine burun spreyleri ve alerji hapları yaralı olmakla birlikte alerji aşısı bu grupta uygulanamaz. Hastaların KBB muayenelerinin yapılarak, endoskopik olarak değerlendirilmesi önemli olabilir.
02 Haziran 2022