Bölüm Hakkında Genel Bilgi:
Hastanemiz bünyesindeki, “Prematüre Retinopatisi (ROP) Tanı, Tedavi ve Eğitim Merkezi” ülkemizdeki ROP Hastalığı ile ilgili Sağlık Bakanlığımız tarafından açılan ve uygulamaya geçen ilk merkezlerden biridir. Merkezimizde, ROP Taramaları, Doç. Dr. Özdemir ÖZDEMİR (Merkez Sorumlusu), Doç. Dr. Damla ERGİNTÜRK ACAR ve Uzman Dr. Ayşegül ARMAN tarafından yürütülmektedir.
Prematüre doğan bebeklerin çoğu organ ve vücut dokuları henüz tam olarak gelişmemiştir. Bu organların başında da göz gelir. Özellikle dışarıdan bakıldığında görülmeyen ama gözün iç ve arka kısmını kaplayan retina (ağ tabaka) dokusu gebeliğin son aylarında olgunlaşmaya başlar ve retinanın damarlanması doğuma yakın tamamlanır. Retina tabakasının gözün görmesinde çok önemli işlevleri vardır. Gözün algıladığı görüntüler retina tabakasının üzerine düşer ve buradan beyindeki görme merkezlerine giderek görme gerçekleşir.
Özellikle çok erken ve düşük doğum ağırlığıyla doğan bebeklerin retina tabakaları ve bu tabakayı besleyen damarları henüz tam gelişmemiştir. Bazı prematüre bebeklerde retina tabakasının gelişimi bozulur ve bu tabakayı besleyen damarlarda anormallikler ve kanamalar ortaya çıkar. Buna da Prematüre Retinopatisi (ROP Hastalığı) denir.
Bu hastalık erken doğan yani prematüre bebeklerde görülür. Bir yenidoğan bebek ne kadar erken ve ne kadar az kilo ile doğmuş ise, ROP Hastalığına yakalanma açısından o kadar risk altındadır. Anne karnındaki dönemde ve doğduktan sonra çeşitli sorunlar yaşayan bebeklerde bu hastalığın görülme ihtimali artar.
Özetle:
• Gebeliğin 34. haftasından önce doğan
• Doğum ağırlığı 1750 gramdan az olan
• 34. haftadan sonra veya 1750 gramdan fazla doğsa bile, yenidoğan yoğun bakımda yatan, oksijen tedavisine ihtiyaç duyan, solunum sıkıntısı ve nefes alma güçlüğü yaşayan, kalbiyle veya dolaşım sistemiyle ilgili sorunları bulunan, enfeksiyon geçiren bebekler risk altındadırlar.
ROP Hastalığı, herhangi bir belirti vermeden ciddi görme kaybı yaratabilir ve körlüğe ilerleyebilir. Hastalığı teşhis etmenin tek yolu, bir göz doktoru tarafından yapılacak göz muayenesidir. Çoğu zaman hastalık fark edildiğinde tedavi için geç kalınmış olur. Bebeğin büyüdükçe etrafına ilgisiz davranması, anne ile göz teması kurmaması, anlamlı bakışlarının olmaması veya göz bebeğinde beyazlık fark edilmesi bu hastalığın belirtileri olabilir. ROP Hastalığının tedavisi vardır fakat tedavide en önemli basamak hastalığın erken teşhis edilmesidir. Bu amaçla, prematüre doğan bebeklere ROP taraması denilen muayeneler yapılır. Yukarıda bahsedilen riskli bebeklerin doğduklarından dört hafta sonra, en geç altı hafta sonra, ilk göz muayenelerini olmaları gerekir. ROP hastalığı çıkan bebeklerin bazılarında hastalıkta düzelme görülürken, bir kısım hastada kötüleşme görülür. Günümüzde, bu hastalığın tedavisinde lazer, göz içine yapılan iğneler ve vitrektomi gibi ileri cerrahi yöntemler kullanılır.
Resim 1:
Gözün arka kısmındaki retina tabakasını besleyen ana damarlarda, ROP hastalığın neden olduğu, kıvrımlanmalar ve bozulmalar görülmektedir.
Resim 2:
ROP hastalığına bağlı, retina tabakasındaki bir kanama izlenmektedir.
Bölümde Tanısı Konulan ve Tedavisi Yapılan Hastalıklar:
Prematüre Retinopatisi (ROP Hastalığı)
Bölümde Yapılan Özellikli İşlemler:
ROP Taraması, yenidoğan fundoskopik inceleme
Bölüme Bağlı Üniteler:
Yok
Nasıl Muayene Olurum:
Prematüre Retinopatisi (ROP) Tanı, Tedavi ve Eğitim Merkezi, Hastanemiz Kadın doğum Kulesi B1 katında bulunmaktadır. Merkezimize başvurarak veya merkezimize telefonla ulaşarak mesai saatleri içerisinde randevu alabilirsiniz.
Bölüm Adresi ve Dahili Numara:
Adres: Ankara Şehir Hastanesi, Kadın Doğum Kulesi, Kat B1, Üniversiteler Mahallesi 1604. Cadde No: 9 Çankaya/Ankara
Dahili Numara: Santral 0 312 552 60 00, iç hat 521 555
Sık Sorulan Sorular:
ROP nedir?
Prematüre Retinopatisi, prematüre doğan bebeklerin gözlerinde görülen ve ciddi görme kaybına neden olabilen, hatta körlükle sonuçlanabilen bir hastalıktır. Bu hastalık, İngilizce ismi olan “retinopathy of prematurity”nin kısaltmaları kullanılarak ROP Hastalığı olarak da bilinir.
ROP muayenesi ne zaman yapılmalıdır?
ROP Hastalığı genellikle, bebekler doğduktan yaklaşık bir ay sonra belirti vermeye başlamaktadır. O nedenle ilk muayenenin, bebekler doğdukdan dört ila altı hafta sonra yapılması önerilir.
ROP muayenesi ne kadar sürer?
ROP muayenesi için önce, göz bebeğinin damlalar ile büyütülmesi (pupil dilatasyonu) gerekir. Pupil dilatasyonu işleminin süresi, hastadan hastaya değişmekle birlikte yarım ila iki saati bulabilir. ROP Hastalığının muayenesi de, göz damarlarının gelişimine ve hastalığın ciddiyetine göre yaklaşık 1 ila 20 dakika sürer.
ROP muayenesi yaptırılmadığında ne gibi sorunlar ortaya çıkar?
Bebeklerin göz kontrollerinin yapılmaması veya aksatılması sonucunda gözlerin ve görmelerin kaybı söz konusu olabilir.
21 Ocak 2022