Parkinson Hastalığına dikkat çekmek ve Parkinson hastalığında yeni tedavi yöntemleri konusunda Ankara Bilkent Şehir Hastanemizin Fizik Tedavi Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Canan ÇELİK açıklamalarda bulundu.
Dünya Parkinson günü ile erken tanı ve tedavi yöntemleri ile ilgili farkındalık yaratılması amaçlanmıştır.
Parkinson hastalığı yavaş ilerleyici, beyin hücrelerinde kayıp ile seyreden bir hareket sistemi hastalığıdır. İlk kez 1817 yılında James Parkinson isimli bir İngiliz doktor tarafından tanımlanmıştır. Toplumda Parkinson hastalığının görülme sıklığı 55 yaş üzerinde %1 olarak bildirilmiştir. Orta ve ileri yaşın hastalığı olup, erkeklerde daha fazla görülmektedir. Türkiye’de yaklaşık 150000 civarında Parkinson hastasının bulunduğu tahmin edilmektedir. Parkinson hastalığında başta dopamin olmak üzere farklı nörokimyasalların üretiminden sorumlu hücrelerin erken yaşlanması ile hastalık bulguları ortaya çıkmaktadır. Hastalığın genel klinik özellikleri; hareketlerde yavaşlama, kısa adımlarla yürüme, yürürken kilitlenme, titreme, gövdede öne doğru eğilme ve denge bozukluğudur. Hastaların yüz mimikleri donuklaşır, yürürken kollarını sallamadıkları fark edilir. İlerleyen süreçte düşme riski artabilir.
Parkinson hastalığının tedavisinde kullanılan ilaçlar yanında, son yıllarda fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamaları, egzersiz tedavileri önem kazanmıştır. Temelde bir hareket bozukluğu olan Parkinson hastalığında hareket etmenin ve egzersiz yapmanın tedavinin vazgeçilmez bir parçası olduğu unutulmamalıdır. Egzersiz sadece yürüyüş, denge ve duruşu düzeltmekle kalmaz, Parkinson hastalığının depresyon, durgunluk, yorgunluk ve kabızlık gibi diğer belirtilerini de olumlu yönde etkiler. Kalp damar hastalıkları ve kemik erimesine karşı da koruyucu olduğu unutulmamalıdır. Hastaların adım uzunluğunu artırmak, yürüme hızını iyileştirmek, düşme riskini azaltmak, dengesini korumak ve yaşam kalitesini artırmak için, hastanemizde yeni teknolojiler kullanmaktayız. Her hastaya özel bireysel bir program planlanmaktadır.
Prof. Dr. Canan ÇELİK açıklamalarına şöyle devam etti; Ankara Bilkent Şehir Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanemizde, modern teknolojiler kapsamında robotik yürüme sistemleri yanında, sanal gerçeklikle birleştirilmiş yürüme bandı olan C-Mill, en son teknolojilerden biridir.
C-Mill, artırılmış gerçeklik ve sanal gerçeklik kullanılarak yürüme analizi, denge bozukluklarının düzeltilmesi ve yürüme eğitimi amacıyla tasarlanmış bir yürüme bandıdır. Düşme riski olan yaşlı kişiler, denge ve yürümeyi etkileyen nörolojik, kardiyovasküler ve ortopedik hastalıkları olan kişiler için kullanılmaktadır.
Sanal gerçeklik, 3 boyutlu bilgisayar ara yüzleri ile, sanal bir ortamın gerçek gibi algılanması olarak tanımlanabilir. Görsel ve işitsel geri bildirimlerden yararlanılır. Sanal gerçeklik sistemlerinde kullanılan oyunlar, tekrarlanan egzersizleri daha ilgi çekici ve eğlenceli hale getirmektedir.
Ankara Bilkent Şehir Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanemizdeki C-Mill Sisteminde, hastalara paralel bar içerisinde yürüme, düzgün aralıklı adımlarla yürüme, denge ve postür eğitimi gibi egzersiz programları uygulanmakta ve gerektiği zaman tedavi alan hasta bir güvenlik askısı giydirilerek çalıştırılmaktadır. Hastalar yürüyüş bandı üzerinde çalışırken, yüksek çözünürlüklü bir projektör vasıtasıyla yansıtılan şekiller kullanılarak eğitimleri sürdürülmektedir. Bunlar arasında tandem yürüyüş çizgisi üzerinde yürümek, slalom yürüyüş çizgisi üzerinde yürümek, engel yansımalarının üzerinden atlamak ve aralıklı dörtgenlerden oluşan yürüyüş yolunda yürümek yer almaktadır. Çeşitli şekillerin üzerine basılması veya basılmamasının istendiği, hayvan ve çeşitli cisim resimlerinin belirli bir dizilimde hastanın önünde geldiği programlar bulunmaktadır. Bunlara ek olarak hasta, önündeki ekranda sanal gerçeklikle desteklenmiş yürüyüş parkurlarında yürüme görevini yerine getirdiğini izleyebilmektedir.
Parkinson hastalarında C-Mill kullanımı ile, adım uzunluğu, adım genişliği, yürüme hızı ile ilgili olumlu düzelmeler sağlanabilir. Ayakta durma dengesi geliştirilebilir, işitsel ve görsel uyarılarla, ağırlık aktarımı, simetrik ve dik yürüme, engelli yürüme ve slalom şeklindeki yürüme eğitimleri sağlanabilir.
C-Mill aşağıdaki hastalarda kullanılmamalıdır:
- Şiddetli bilişsel bozukluk, görme veya işitme bozukluğu olan hastalar,
- 135kg’dan fazla veya 25kg’dan az vücut ağırlığı olan hastalar,
- 2m’den uzun boylu olanlar ve
- Bandajların temas ettiği bölgede açık cilt lezyonu olan hastalar ile bağımsız yürüyemeyen hastalarda kullanılmamalıdır.
Sanal gerçeklik teknolojisi, zenginleştirilmiş ve bireyselleştirilmiş karmaşık bir ortamda eğitime izin vermektedir. Biz de, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanemizde, C-Mill sistemini Parkinson hastalığı olan kişilerde yürüme ve denge bozukluklarını tespit etmek ve iyileştirmek için umut verici yeni ve modern bir teknoloji olarak kullanılmaktayız.