Ülkemizdeki en büyük robotik rehabilitasyon merkezi hastanemizde kurulmuştur. Uluslararası düzeyde kabul görmüş yabancı (Locomat) ve yerli (RoboGait) robotik yürüme sistemlerinin yanında çocuk ve erişkin hastalarımız için kol robotları da etkin olarak endikasyon dahilinde kullanılmaktadır.
“Tekrar yürüyebilmek rehabilitasyon hastaları için çok önemlidir ve rehabilitasyon programlarının ana hedeflerindendir.”
Robotik yürüme sistemlerinin yanında; oldukça gelişmiş geri bildirim sistemlerine sahip kısmi ağırlık destekli yürüyüş sistemleri olan C-Mill rehabilitasyon sistemleri de hastanemizin ayrıcalıklarındandır. C-Mill rehabilitasyon sistemi hem yürüyüş analizi hemde yürüme veya denge yetersizliği olan hastalarda denge ve yürüme eğitimi için kullanılan bir sistemdir.
Yine hastanemizde yerçekimsiz ortamda yürüme eğitimi sağlayan anti-gravite yürüme sistemi (Alter-G) de mükemmeliyet konseptimizin bir parçasıdır.
Andago yürüyüş sistemi, hastanemizde özellikle omurilik hasarlı ve pediatrik beyin hasarlı hastalarımızda kullanılmaktadır. Dinamik vücut ağırlığı desteği ve çok yönlü hareket özelliği ile fonksiyonel yürüyüş ve dengeyi geliştirerek günlük yaşama uyumu artırır. Bağımsız bir yaşama dönüş yolunda güvenli, mobil ve çok yönlü yürüme ve denge eğitim sağlar.
Rehabilitasyon amacıyla geliştirilen robotlar herhangi bir görevi yerine getirmek için belirlenen hareketleri yaptıran, çok fonksiyonlu, programlanabilen, şekil, büyüklük ve sistemleri bakımından farklılıkları olan elektromekanik cihazlardır.
Robotik yürüme eğitimi yürüme fonksiyonun yeniden kazandırılması için ritmik duyusal ve motor girişi ile hareketin yoğun, hızlı, fonksiyona ve göreve özel olarak robotik sistemler ile yeniden öğretilmesidir. Yapılan tekrarlayıcı, progresif ve zorlayıcı uygulamalar nöral bağlantılarda plastik değişiklikleri uyararak motor kontrol ve öğrenmeyi desteklemektedir.
Robot Yardımlı Yürüme Sistemleri Nasıl Çalışır, Özellikleri Nelerdir?
Hastanemizde kullandığımız sabit ekzoskeleton yürüme robotlarında; yürüme bandı, vücut ağırlığı destek ve yükseltme sistemleri, gövde korsesi, pelvik askı, kalça ve diz motorları, robot kollarına monte kelepçeler, ayak bileği için dorsifleksör asistif mekanizma, yürüyüş siklusunu gösteren grafiklerin yer aldığı görsel feedback ekranı ve sanal gerçeklik ekranı mevcuttur. Hasta gövde destekli bir askı sistemi ile ayakta dik duracak şekilde yürüme bandı üzerinde askıya alınır. Kelepçeler hastanın her iki kalça, diz ve ayak bileği eklemleri seviyesinde belirlenen yerlere monte edilir. Hastaya uygun yürüme paterni sağlamak için koşu bandı yürüme hızı, vücut ağırlık desteği, robotik ortezin kılavuzluk miktarı ayarlanmalıdır. Hastanın rahat yürüyebildiği hızla başlanmalı, toleransa göre hız artırılabilir. Yürümeye hastanın ve cihazın hangi oranda katkı vereceği belirlenir. Hastanın düzgün basma ve salınım fazı sağladığı vücut ağırlık desteği uygulanmalıdır. Başlangıçta robotik ortezin kılavuzluk miktarı yüksektir hastanın durumuna göre giderek azaltılabilir. Hastanın katılımını ve motivasyonunu arttırmaya yönelik görsel geri bildirim ekranı mevcuttur. Sanal gerçeklik ekranında hasta farklı ortamlarda yürüme hissi algıladığından ve kendisini yürürken gördüğünden tedavi boyunca sıkılmadan yürüyüş egzersizlerini yapabilmektedir. Bilgisayar tabanlı video oyunları robotik eğitimle birleştirilerek daha zengin bir çevresel uyarım ortamı yaratılır. Artırılmış geri bildirim ile bazı objeleri toplayıp diğer objelerden kaçınma, objeleri ayırt etme, sanal rakiplerle rekabet gibi kompleks görevlerde verilebilir.
Robot Yardımlı Yürüme Neden Önemli?
Robotik sistemlerin diğer egzersiz yöntemleri ile karşılaştırıldığında; daha uzun süreli ve daha yoğun bir egzersiz programının sürdürülebilmesi, egzersize uyumun yüksek olması, kontrol edilebilir/fizyolojik hareket paterni, hareket paternine verilen yardım veya direnç düzeyinin ayarlanabilir olması, terapistlerin daha büyük hasta gruplarında daha etkin olması, fonksiyonel progresyonun raporlanması ve tedavi etkinliğinin objektif izlenebilmesi ve çok merkezli çalışmalarda değerlendirmede ortak görüş gibi avantajları mevcuttur.
Robotik sistemler yürüme parametrelerini değerlendirmesinin yanında izometrik kas gücünü, eklem hareket açıklığını, pasif hareket sırasında eklemlerindeki mekanik direnci (spastisite) ölçer. Egzersizlerin tekrar sayısının, sıklığının, yoğunluğunun kontrol edilmesi ve fizyoterapistin iş yükünü arttırmadan tedavi yoğunluğunu artırmanın mümkün olması bir diğer önemli unsurdur. Uzun süredir yürüyemeyen hastaların sanal ortamda yürümesi, bilgisayar ekranından yürüdüğünü görmesi, belirli objeleri yakalamak için kalça hareketleri ile yönünü değiştirmeye çalışması hem görsel hafızasını geliştirmekte hem de psikolojik motivasyonunu artırmakta ve iyileşme sürecinin hızlanmasını sağlamaktadır. Kas aktivasyonu daha yüksek olduğu hasta katılımlı aktif robotik rehabilitasyon eğitimi ile kazançlar artırılabilir.
Oturma postüründe ve dengede gelişmeler yanısıra yürüme hızı, yürüme mesafesi, mobiliteyi artırmada etkindir. Ayrıca kalp hızında, kan basıncında ve pulmoner fonksiyonlarda iyileşme, kas kitlesi, kas bileşimi gelişmesi, kan lipid profilinde düzelme, yaşam memnuniyetinin artması, kemik kütlesi ve bileşiminde iyileşme, spastisite ve ağrıda azalma ve barsak fonksiyonlarının gelişmesi gibi bir çok potansiyel yararları vardır. Akut, subakut ve kronik hastalarda kullanılabilen güvenli bir tedavidir.
Fiziksel aktiviteyi artırmayı ve sağlıklı yaşamı devam ettirmeyi sağladığı için kardiyovaskuler sisteme ve yaşam kalitesine etkilidir. Ayrıca obezitenin ve diyabetin önlenmesi açısından da önemlidir. Yürüme duygusunun hastaları son derece memnun ettiği, hastaların kendilerini iyi hissetmelerini artırdığı için psikolojik açıdan olumlu etkilerinin olduğu gözlenmiştir.
Robot Yardımlı Yürüme Eğitimi Hangi Hastalıklarda Faydalıdır ?
1. Nörolojik hastalıkların rehabilitasyonu: İnme, Beyin hasarı, Omurilik yaralanması, Serebral palsi, Multipl skleroz, Parkinson hastalığı, Kas hastalıkları, Geriatrik hastalar, Guillain-Barré sendromu gibi.
2. Ortopedik rehabilitasyon; Eklem protez ameliyatı, kırık sekeli, çapraz bağ yaralanmaları gibi.
3. Tendon ve sinir yaralanmaları sonrası rehabilitasyon
Üst Ekstremite Robotik Rehabilitasyon Nedir?
“Rehabilitasyon hastalarında el ve kol fonksiyonları kişinin günlük yaşam aktivitelerindeki bağımsızlık derecesini ve yaşam kalitesini belirlemede en önemli role sahiptir.”
Üst ekstremite fonksiyonlarının yeniden kazanılması günlük yaşam aktivitelerinde beceri ve dayanıklılık kazandırıp bağımsızlığı artırarak yaşam kalitesini artırır. Rehabilitasyon amacıyla geliştirilen kol ve el robotları herhangi bir görevi yerine getirmek için belirlenen hareketleri yaptıran, çok fonksiyonlu programlanabilen şekil, büyüklük ve sistemleri bakımından farklılıkları elektromekanik cihazlardır. Robotik üst ekstremite eğitimi kol ve el fonksiyonların yeniden kazandırılması için ritmik duyusal ve motor girişi ile hareketin fonksiyona ve göreve özel olarak robotik sistemler ile yeniden öğretilmesidir. Yapılan tekrarlayıcı, progresif ve zorlayıcı uygulamalar nöral bağlantılarda plastik değişiklikleri uyararak motor kontrol ve öğrenmeyi desteklemektedir.
Kol ve El Robotik Rehabilitasyon Sistemlerinin Özellikleri Nelerdir, Nasıl Çalışır?
Günlük yaşam fonksiyonlarına benzetilerek hazırlanmış oyunlar bilgisayar ortamında oynatılarak hastanın kol, dirsek ve elini daha aktif kullanması hedeflenir. Bilgisayar tabanlı video oyunlarını robotik eğitimle birleştirerek hasta için daha zengin bir çevresel uyarım ortamı yaratılır. bir oyun kütüphanesi
Her hastanın kol ve el ölçülerine göre cihazın ayarları yapıldıktan sonra hastanın hareket seviyesine uygun olarak robotik kolun yardım miktarı belirlenir. Her hastanın eklem hareket açıklığı seviyesi, kas kuvveti, fonksiyonel durumu, becerisi ve algısına uygun şekilde oyunlardan oluşan tedavi reçetesi ile program bireyselleştirilir. Hastaların oyunlardaki performanslarına göre kısa sürede oyunları tamamlayabilen ve bir sonraki aşamaya geçmesi uygun olduğu düşünülen hastaların, oyunlarının zorluk seviyesinde ve çeşidinde artış yapılır. El ve parmak fonksiyonları iyi olan hastalarda elde kavrama, bırakma ve ince becerilere yönelik oyunlar oynatılabilir. Üst ekstremite robotik sistemlerde pasif, aktif yardımlı, aktif, dirençli, farklı segmentlere (omuz, dirsek, bilek, pamaklar); multisegmenter (omuz, dirsek, bilek birlikte), iki elle, ayna görüntülü, sağlam ekstremiteyi kısıtlayıcı, direnci ve aktif katılımı giderek artıran (adaptif), hedefe yönelik egzersize direnç uygularken diğer yönlere hareketi kolaylaştırıcı (aktif zorunlu kısıtlanmış) egzersizler yaptırılabilir. Her iki kol ve el için kullanılabilmekte ve farklı kol ölçülerine ve hasta boylarına göre ayarlanabilmektedir. Kavrama ve bırakma, omuz, dirsek, bilek hareketleri, uzanma ve geri alma fonksiyonları çalışılabilmektedir.
Üst Ekstremitede Robotik Rehabilitasyon Neden Önemli ?
El ve kol robotlarının rehabilitasyonda sıkça kullanılan tekrarlı hareketleri istenilen süre ve sıklıkta yaptırabilmeleri, rehabilitasyon için gerekli olan kuvvet ve konum gibi parametreleri çok yüksek doğrulukta oluşturabilmeleri, egzersize uyumun yüksek olması gibi avantajları mevcuttur. Kontrol edilebilir/fizyolojik hareket paterni, fonksiyonel biofeedback ve kavrama, uzanma, yakalama duygusu ile ileri düzeyde motivasyon sağlaması, hareket paternine verilen yardım veya direnç düzeyinin ayarlanabilir olması, fonksiyonel progresyonun raporlanması ve tedavi etkinliğinin objektif izlenebilmesi önemli avantajlarıdır.
Egzersiz sırasında hasta hata yaptıkça robotik sistem tarafından sağlanan duyusal geri bildirimler ve yapılan hataların hastaya büyütülerek aksettirilmesi hastanın dikkatini daha yüksek tutmaya yarar ve sonuç olarak rehabilitasyondan elde edilen kazanımları arttırır.
Günlük yaşam aktivite eğitimi için motivasyon veren egzersizler, hedef- oryantasyon egzersizlerde başarı seviyesi ve anlık performans geribildirimi hastanın motor yeteneğini arttırır. Oyunlar ile sıkıcı egzersiz ortamını renklendirip hastanın egzersize karşı ilgi ve motivasyonunu arttırabilir. Sanal gerçeklikle entegre oyun kütüphanesi rehabilitasyonu eğlenceli bir hale getirir.
Üst ekstremite robotik sistemleri izometrik kas gücünü, eklem hareket açıklığını, pasif hareket sırasında eklemlerindeki mekanik direnci (spastisite) ölçer. Egzersizlerin tekrar sayısının, sıklığının, yoğunluğunun kontrol edilmesi ve fizyoterapistin iş yükünü arttırmadan tedavi yoğunluğunu artırmanın mümkün olması bir diğer önemli unsurdur. Kas aktivasyonu daha yüksek olduğu hasta katılımlı aktif robotik rehabilitasyon eğitimi ile kazançlar artırılabilir. Akut, subakut, kronik hastalarda kullanılabilen güvenli bir tedavidir.
Üst Ekstremitede Robotik Rehabilitasyon Hangi Hastalıklarda Faydalıdır?
1. Nörolojik hastalıkların rehabilitasyonu; İnme, Beyin hasarı, Omurilik yaralanması, Serebral palsi, Multipl skleroz, Parkinson hastalığı, Kas hastalıkları, Geriatrik hastalar, Guillain-Barré sendromu gibi.
2. Tendon ve sinir yaralanmaları sonrası rehabilitasyon
3. Ortopedik rehabilitasyon; Eklem protez ameliyatları, kırık sekeli gibi.
Hastanemizdeki Üst Ekstremite Robotik Rehabilitasyon Sistemleri;
o Armeospring, (Hocoma AG, Zürih, İsviçre) Pediatrik
o Armeospring, (Hocoma AG, Zürih, İsviçre) Erişkin
o Armeo Power With Manova (Hocoma AG, Zürih, İsviçre)
o Armeosenso (Hocoma AG, Zürih, İsviçre)
***Türkiye’nin en büyük robotik rehabilitasyon merkezi C blok zemin katta hizmet vermektedir.
07 Eylül 2022