Genel Anestetik Maddeler Nelerdir? Niçin Kullanılır?
Genel anestezi sırasında; hastayı uyutmak, kas gevşemesini sağlamak ve ağrı hissini ortadan kaldırmak gibi amaçlarla bir grup ilaç kullanılır. Bunların tümü genel anestetik ilaçlar olarak tanımlanır ve hastaların uyutularak yapılması planlanan cerrahi işlemler sırasında kullanılırlar.
Genel Anestetik Maddelere Bağlı Gelişen Allerjik Reaksiyonlar Nelerdir?
Genel anestezi sırasında en sık karşılaşılan ve ilaç allerjisi olduğunu düşündüren reaksiyonlar; ciltte yaygın kızarıklık, kaşıntı veya yer yer kabarıklık, göz kapaklarında, dudaklarda, dilde, el ve ayak tabanlarında şişlik, nefes darlığı, öksürük, hırıltı, kan basıncı (tansiyon) düşüklüğü, çarpıntı, kalp atımlarında düzensizlik olarak sıralanabilir. Nadiren şok ve ölüme kadar gidebilen ciddi reaksiyonlar gelişebilir.
Genel Anestetik Maddelere Bağlı Reaksiyonlar Ne Sıklıkta Oluşurlar?
Reaksiyonlar genellikle genç erişkin ve erişkin yaş grubunda sık görülür. Bazı hastalarda, kadın cinsiyet veya daha önce benzer gruptan bir ilaca allerji öyküsü, genel anestetik madde reaksiyonu görülme ihtimalini artıran risk faktörleri olabilmektedir. Genel anestezi amacıyla kullanılan 3 grup ilaca karşı reaksiyon gelişebilir: Reaksiyonların % 70’ i kas gevşeticilere, %7. 3’ü uyku sağlayan ilaçlara, %1.02’sinde ağrı kesici amaçla kullanılan güçlü ve özel ağrı kesicilere karşı gelişmektedir.
Test Yapılacak Genel Anestetik Madde Nasıl Seçilir?
Olası genel anestetik madde allerjisinde en doğru ve ilk alınması gereken önlem hastada daha önceden istenmeyen reaksiyona yol açmış ilaçlar varsa onlardan kaçınmak ve allerjik reaksiyona neden olmayacak başka bir genel anestetik madde bulmaya çalışmaktır. Alternatif ilaç seçiminde genel anesteziyi yapacak doktorun önereceği ve tıp literatürü bilgisi ışığında reaksiyona neden olma ihtimali düşük ve en emniyetli olduğu kabul edilen genel anestetik madde ile testler yapılır.
Genel Anestetik Madde Alerjisi İçin Hangi Testler Uygulanır ve Kim Tarafından Nerede Yapılır?
Test edilecek genel anestetik, daha önceden belirlenmiş protokollere uygun olarak değişik oranlarda sulandırılarak, birkaç farklı dozda hazırlanır. Önce Çizme testi (Prick test) uygulanır. Önkol iç kısmına 1 damla ilaç çözeltisi damlatılır ve steril bir lanset ile (metalden yapılmış sivri uçlu bir tıbbi malzeme) deride bir çizik oluşturulur. 15 dakika sonunda değerlendirilir. Bu test negatif ise sonraki aşamada Deri içi test (intradermal test) uygulanır. Çok az miktarda steril ilaç çözeltisi, çok ince bir iğnesi olan enjektörle deri içine enjekte edilir ve değerlendirilir. En düşük doz ile başlanır ve negatif cevap durumunda 15-20 dakikada bir kademeli olarak doz artırımı yapılır. Ayrıca, test sonuçlarının doğru yorumlanmasını sağlayan bir pozitif kontrol (histamin yani allerji yapıcı madde) ve bir de negatif kontrol (allerjen içermeyen madde) kullanılır. Testler doktor gözetiminde hemşire tarafından hastane ortamında uygulanacaktır.
Testler Nasıl Değerlendirilir? Testlerin Uygulanması İçin Ne Kadar Zamana İhtiyaç Vardır?
Çizme ve deri içi testlerinde allerjen uygulanan bölgede 15-20 dakika içinde belli ölçülerde kabarıklık ve kızarıklık oluşması durumunda sonuç pozitif kabul edilir. Çizme testi ve deri içi testlerin tüm aşamalarının tamamlanması halinde, ilaç deri testi uygulaması yaklaşık 2 saat sürecektir. Ayrıca hekim tarafından gerekli görülen durumlarda hasta belirli bir süre hastanede gözlem altında tutulabilir
Testler Sırasında Ortaya Çıkabilecek İstenmeyen Etkiler Nelerdir?
İstenmeyen etki görülme sıklığı düşüktür. En sık olarak uygulama bölgesinde kızarıklık ve kaşıntı olabilir. Daha nadir olarak ta gözlerde, burun ve boğazda kaşıntı, burun tıkanıklığı veya akıntısı, hapşırma, öksürük, göğüste sıkışma hissi, nefes darlığı, hırıltılı solunum, deride kızarıklık ve kaşıntı, dudaklarda ve göz kapaklarında şişme, yutkunma zorluğu ve kan basıncı (tansiyon) düşmesi gibi bulguların bir ya da fazlası bir arada görülebilir. Hastaya özgü durumlar (varsa):
Testlerin Sağlayacağı Faydalar, Alternatifi Ve Uygulanmaması Durumunda Karşılaşılabilecek Sonuçlar Nelerdir?
Genel anestetik allerjisi tanısını doğrulamada ve alternatif genel anestetik seçiminde yardımcı olur. Bu test uygulanmaz ise, genel anestetik allerjisi tanısı sadece hastanın anlattıklarına dayanacaktır. Bu durumda hastanın gerçekten duyarlı olduğu genel anestetikler doğru olarak belirlenemeyecek ve emniyetli bir alternatif genel anestetik önerisi yapılamayacaktır. Testin alternatifi bulunmamaktadır.
Gerektiğinde Tıbbi Yardıma Nasıl Ulaşabilirim?
Mesai saatleri içerisinde İmmünoloji ve Allerji Polikliniğine başvurabilirsiniz. Mesai saatleri dışında acil servise başvurulması uygundur.
26 Ekim 2022